Universal Ntiaj Teb

Ntiaj teb (Lus Askiv lub npe: Lub ntiaj teb) yog lub ntiaj chaw thib peb los ntawm sab hauv thiab sab nraud ntawm lub hnub ci. Nws tseem yog lub ntiaj teb feem ntau thaj chaw hauv lub nruab hnub raws li cov taub, loj thiab ntom. Nws yog kwv yees li 149.6 lab mais (1 chav nruab hnub qub hnub qub) los ntawm lub hnub. Lub ntiaj teb tig los ntawm sab hnub poob mus rau sab hnub tuaj thaum hnub puag ncig lub hnub. Tam sim no muaj hnub nyoog 4.55 billion xyoo, lub ntiaj teb muaj lub hnub qub sau nruab ntug-lub hli, thiab ob daim duab sau txheej ntuj-txheej ntuj-ntiaj teb-hli. Nws tshwm sim hauv lub hnub ci nebula primordial 4.55 billion xyoo dhau los.
Lub ntiaj teb nruab nrab ntawm kab hluav taws xob yog 6378.137 km, lub hnub qub ci ntsa iab yog 6356.752 mais, qhov nruab nrab nruab nrab yog kwv yees li 6371 mais, thiab qhov nruab nrab ntawm qhov nruab nrab yog kwv yees li 40075 km. Nws yog qhov tsis ncaj ellipsoid nrog me ntsis cov npoo thiab me ntsis kev sib npaug. Lub ntiaj teb muaj thaj tsam ntawm 510 lab square km, ntawm uas 71% yog dej hiav txwv thiab 29% yog av. Thaum saib los ntawm qhov chaw, lub ntiaj teb feem ntau xiav. Cov cua hauv huab cua tsuas yog tsim los ntawm nitrogen thiab oxygen, ntxiv rau me me ntawm cov pa roj carbon dioxide thiab argon.
Sab hauv lub ntiaj teb tau muab faib ua qhov tseem ceeb, lub tsev me me, thiab cov qauv pob zeb, thiab muaj hydrosphere, huab cua thiab sib nqus ntawm sab nraud lub ntiaj teb. Lub ntiaj teb tsuas yog lub cev xilethi-aus paub tias muaj nyob rau hauv lub ntiaj teb, thiab nws yog tsev rau ntau lab ntawm cov nyob nrog rau tib neeg.